هوشنگ فرجی/ مسجد سلیمان/یکی از سنت‌های کهن در بین عشایر آیین «کتَل بستن» است که برای چهره‌های سرشناس و تأثیرگذار انجام می‌گیرد. برپاکردن کتل عبارت است از یک اسب سفید که آن را با پارچه‌های رنگی آذین‌بندی می‌کنند و یک قبضه تفنگ و یک شمشیر هم به صورت «نگون فنگ» روی زین اسب می‌بندند و یک جوان افسار اسب را در دست می‌گیرد و به دور«مافه گه» (مکعبی ساخته شده از سنگ) طواف می‌دهد. یکی دیگر از آیین‌های محرم نتراشیدن سر و صورت تا چهل روز است که پس ازسپری شدن اربعین، عزاداران و شیفتگان امام حسین(ع) سرخود را می‌تراشند. ناگفته نماند که در این مدت پذیرایی باحلوا، شربت، نان محلی وطبخ آبگوشت انجام می‌گیرد..
نقش سنت‌ها در بین مردم
«محمدرسول احمدی» پیرمردی۹۰ساله در این باره می‌گوید: از پدربزرگم در جوانی شنیدم که کلاه نمدی بختیاری‌ها ازابتدا با نمد سفید توسط نمدمالان ساخته می‌شد، اما در واقعه کربلا چون خبر شهادت امام حسین(ع) به بختیاری‌ها رسید به نشانه عزاداری کلاه نمدی خود را سیاه کردند.
«حاج ملا جهانگیر داودی» یکی دیگر از دوستداران اهل بیت(ع) درحالی که 80 بهار از زندگیش را سپری کرده نیز می‌گوید: درآن زمان که نه خودرویی بود و نه جاده‌ای و نه پاسپورتی نیاز بود؛ ریش سفیدان بختیاری و حتی جوانان عشایری پیاده از راه‌های سخت برای زیارت قبر امام حسین(ع) خود را به کربلا می‌رساندند و گاه نیز اتفاق می‌افتاد که تعدادی همانجا در کنار حرم امام خود می ماندند و مجاور می شدند و در آن مکان نیز جان‌به‌جان آفرین تسلیم می‌کردند و درهمان حوالی به خاک سپرده می‌شدند. «ابراهیم فرجی» هم در مورد مرثیه خوانی در بین عشایر بختیاری و آیین سینه زنی در این دهه، می‌گوید: در بین عشایر خودزنی و زنجیرزنی چون به جسم آزارمی رساند مرسوم نیست و هیأت عزادار اقدام به سینه زنی می‌کنند.
ارادت قوم بختیاری به خاندان اهل بیت(ع)
حجت‌الاسلام محمدصادق امینی امام جمعه و رئیس شورای فرهنگ عمومی مسجد سلیمان در این مورد می‌گوید: قوم بختیاری از دیرباز ارادت زیادی به خاندان اهل بیت و عصمت و طهارت(ع) داشته‌اند و نام و ذکر اهل بیت(ع) در زندگی ساده و بی‌آلایش آنان همواره ساری و جاری است. مردم این منطقه با حضور در مزار اهل قبور عنوان مشهدی و کربلایی را روی سنگ قبر بسیاری از اجدادشان مشاهده می‌کنند که نشان دهنده این موضوع است که در آن روزگار و بدون وجود امکانات و تکنولوژی‌های نوین حمل و نقل با شتر و اسب و قاطر به زیارت اباعبدالله(ع) می‌رفتند و حتی برخی از آنان وصیت می‌کردند که بعد از مرگ در کربلا و نجف به خاک سپرده شوند لذا با برخورداری از چنین پیشینه مذهبی و ارادت قلبی به آقا اباعبدالله الحسین(ع) همه ساله در ماه محرم و صفر پا به پای اقوام دیگر و مردم عزیز به میدان آمده و با اجرای آیین‌های سنتی محلی و ملی به دلدادگی به اولاد پیغمبر می‌پردازند.
آیین‌ها و مناسک ماندگار
«حمید حیدری» رئیس اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی مسجدسلیمان نیز می‌گوید: آیین‌ها و مناسک یکی از ماندگارترین و مؤثرترین روش‌هایی است که می‌تواند ما را در مسیرشناسایی هویت با بهره‌گیری از اعتقادات و تجربیات گذشتگان وانتقال آن به نسل‌های جدید یاری کند. یکی از آیین‌های کهن، ارزشمند و مؤثر در فرهنگ غنی و پربار قوم بختیاری، آیین کتل است که درسوگ و تعزیت افراد شاخص و والا و بزرگان قوم درگذشته و البته به‌ندرت درحال حاضر به اجرا درمی‌آید. این آیین که ویژه بزرگداشت قهرمانان قومی و ملی درمیان قوم بختیاری اجرا می‌شده پس از طرح و تصویب در شورای فرهنگ عمومی و استقبال از سوی مردم و نیز اهل فن، بزودی در اربعین سرور و سالار شهیدان برگزار می‌شود. حیدری اضافه می کند: بنابر پیشنهاد امام جمعه و دیگر چهره‌های پژوهشگر و با کمک فرماندار مسجدسلیمان درصدد هستیم تا آیین کتل‌بندی را که قدمتی دیرینه در بین بختیاری‌ها دارد در سازمان یونسکو به ثبت جهانی برسانیم.
«مصطفی علیزاده گل سفیدی» مورخ و استاد دانشگاه‌های اصفهان نیز در مورد قدمت تعزیه خوانی در بین قوم بختیاری، می‌گوید: «سید عبدالباقی بختیاری» معروف به «سیدصولت»، یکی از معروف‌ترین تعزیه خوانان دوران ناصرالدین شاه و مظفرالدین شاه بود و به‌دلیل مهارت در اجرای زیبای تعزیه، معین البکاء چهارمحال و بختیاری، اصفهان و شیراز لقب گرفت. تمام تعزیه خوانان این مناطق خود را شاگرد و پیرو او می‌دانستند. سید عبدالباقی که استاد بنام و صاحب سبک تعزیه خوانی بود در سال 1319 به دیار باقی شتافت. آرامگاه او در گوشه‌ای از پارک ملت شهرکرد قرار دارد که هر ساله در دهه محرم بسیاری بر مزار وی حاضر شده و ضمن ادای احترام، برایش فاتحه می‌خوانند.